Eerder schreven we al dat tenderen bij gronduitgiftes tot mooie resultaten kan leiden. Niet alleen voor wat betreft de opbrengsten voor de verkopende partij, maar bijvoorbeeld ook op het gebied van duurzaamheid.
Dergelijke trajecten vallen niet onder de reikwijdte van de Aanbestedingswet. Bij gronduitgiftes staat contractsvrijheid centraal, maar dit betekent niet dat een verkopende gemeente naar eigen goeddunken verkoopprocedures kan inrichten. De Algemene Beginselen van Behoorlijk Bestuur (hierna: ABBB’s) gelden namelijk wél. De Rechtbank Noord-Nederland legt in deze twee uitspraken uit in hoeverre deze beginselen gelden.
De zaken
Centraal in deze twee zaken stond de verkoop van het gemeentehuis in Kollum. Na een onderhandelingsprocedure van zes maanden met Fotocadeau B.V. werd door de gemeente besloten om een verkoopprocedure te organiseren. Van de drie inschrijvers werd Fotocadeau B.V. als winnaar gekozen. Volgens de verliezende partijen was bij hen sprake van een kennisachterstand. Bovendien was de inschrijftijd zeer beperkt. Daarnaast was de gemeente niet bepaald scheutig met het delen van informatie over de wijze waarop de beslissing tot stand was gekomen.
Beoordeling door de rechter
In klare taal legde de rechter uit waarom de gunningsbeslissing niet in stand kon blijven. Aan gemeenten komt bij verkoopprocedures als de onderhavige contractsvrijheid toe. Op grond van artikel 3:14 BW dienen zij zich echter wel aan de ABBB’s én aan de precontractuele maatstaven van redelijkheid en billijkheid te houden. Van de ABBB’s noemde de rechter in elk geval het transparantiebeginsel, het gelijkheidsbeginsel en het zorgvuldigheidsbeginsel.
De gemeente stelde dat zij de beginselen deels had uitgesloten door de procedure te bestempelen als “niet-openbaar”, maar hier maakte de rechter korte metten mee. Van gelijke behandeling was geen sprake door de kennisvoorsprong van de winnaar en de korte inschrijftijd. Daarnaast had de gemeente niet helder gecommuniceerd op basis van welke criteria tot een afweging is gekomen.
Conclusie
Aan de hand van de besproken uitspraken kan worden geconcludeerd dat gemeenten inderdaad contractsvrijheid hebben bij verkoopprocedures, maar dat de ABBB’s onverkort gelden. Wat ons betreft is dit niet alleen goed nieuws voor inschrijvende partijen. Door optimale concurrentie tussen marktpartijen te stimuleren, kunnen gemeenten bij verkoopprocedures mogelijk nog mooiere resultaten behalen. Daar schreven we al eerder dit artikel over.
